Năm 2020 là năm tình hình kinh tế, chính trị thế giới có nhiều biến động phức tạp do sự tác động của đại dịch Covid-19. Các hoạt động sản xuất – kinh doanh và hoạt động thương mại, du lịch quốc tế suy giảm nghiêm trọng.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng các phương án điều hành thu, chi và cân đối ngân sách nhà nước phù hợp với các kịch bản tăng trưởng kinh tế, vừa hỗ trợ doanh nghiệp, người dân ứng phó với dịch bệnh, qua đó đã đạt nhiều kết quả ấn tượng.

  1. Ban hành nhiều chính sách tài khóa hỗ trợ kịp thời doanh nghiệp và người dân ứng phó với đại dịch Covid-19

Trong năm 2020, trước bối cảnh nền kinh tế trong nước và thế giới gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng trình Chính phủ, trình Quốc hội thông qua 6 nghị quyết; trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội 5 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, trình Chính phủ ban hành 43 nghị định, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 8 quyết định và ban hành theo thẩm quyền 122 thông tư…

  1. Điều hành ngân sách nhà nước chủ động, hiệu quả, chặt chẽ, tiết kiệm, góp phần quan trọng thực hiện thành công “nhiệm vụ kép” vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh tế – xã hội

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bám sát tình hình thực tiễn, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng các phương án điều hành thu, chi và cân đối NSNN phù hợp với các kịch bản tăng trưởng kinh tế, vừa hỗ trợ doanh nghiệp, người dân ứng phó với dịch bệnh, củng cố nền tảng vĩ mô, thúc đẩy phát triển kinh tế, vừa giữ vững cân đối ngân sách trung ương và ngân sách các cấp ở địa phương, góp phần thực hiện tốt mục tiêu kép “vừa quyết liệt phòng, chống dịch bệnh hiệu quả, vừa tập trung phục hồi và phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và trật tự xã hội”.

Năm 2020, Việt Nam là một trong số ít những nền kinh tế trên thế giới đạt được mức tăng trưởng dương; lạm phát được giữ vững dưới 4%; các chỉ tiêu về bội chi, nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài giai đoạn 2016-2020 đều trong phạm vi Quốc hội quyết định (không quá 3,9% GDP, 65% GDP, 54% GDP, 50% GDP).

  1. Cải cách và hiện đại hóa tiếp tục giữ vững vị trí tiên phong và đạt nhiều kết quả ấn tượng

Bộ Tài chính tiếp tục xếp vị trí thứ 2/17 bộ về cải cách hành chính năm 2019 với 94,77 điểm. Đây là năm thứ 8 liên tiếp Bộ Tài chính nằm trong top 3 bộ, ngành đứng đầu về xếp hạng Chỉ số cải cách hành chính. 100% thủ tục hành chính của Bộ Tài chính đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến.

Bộ Tài chính tiếp tục xếp thứ nhất trong khối các bộ, cơ quan ngang bộ về chỉ số tổng thể mức độ ứng dụng công nghệ thông tin (chỉ số ICT index) năm 2019 với 0,9291 điểm, bỏ xa điểm số với các bộ phía sau trong bảng xếp hạng, là năm thứ 8 liên tục xếp thứ nhất về chỉ số ICT index.

  1. Tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN và Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN

Trong bối cảnh chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi sự bùng phát dịch Covid-19 trên toàn cầu, Bộ Tài chính Việt Nam trên cương vị Chủ trì Tiến trình Hợp tác Tài chính ASEAN đã chủ động, sáng tạo khắc phục khó khăn, đề xuất chương trình làm việc, nội dung chủ đề và tài liệu phù hợp, qua đó đã đóng góp vào thành công năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam theo đúng kế hoạch đề ra. Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN lần thứ 24 và Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN lần thứ 6 được tổ chức theo hình thức trực tuyến.

  1. Xuất cấp kịp thời hàng dự trữ quốc gia phục vụ phòng, chống dịch Covid-19, hỗ trợ người dân bị lũ lụt miền Trung và bảo đảm an sinh xã hội

Ngay từ đầu năm 2020, trước những diễn biến phức tạp và khó lường của đại dịch Covid-19, thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, ngành Dự trữ Nhà nước đã chủ động phối hợp với Tổng cục Hậu cần (Bộ Quốc phòng) tổ chức xuất cấp và bàn giao kịp thời 2.600 bộ nhà bạt các loại cho các đơn vị làm nhiệm vụ trên các tuyến biên giới đất liền, đơn vị triển khai bệnh viện dã chiến để thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19.

Để kịp thời hỗ trợ đồng bào các tỉnh miền Trung khắc phục hậu quả thiên tai, từng bước ổn định cuộc sống do mưa bão gây ra, Bộ Tài chính (Tổng cục DTNN) đã chủ động, kịp thời xuất khẩn cấp gần 20.000 tấn gạo; hơn 22.000 chiếc áo phao các loại, cùng hàng nghìn trang thiết bị cứu hộ cứu nạn từ nguồn dự trữ quốc gia cho các tỉnh miền Trung.

  1. Thị trường chứng khoán Việt Nam đánh dấu 20 năm trưởng thành, duy trì hoạt động ổn định trong bối cảnh đại dịch bệnh Covid-19 và phục hồi mạnh mẽ

Trước đại dịch Covid-19 tác động sâu rộng đến kinh tế – xã hội thế giới và Việt Nam, nhưng với những nỗ lực từ phía Chính phủ và cơ quan quản lý trên thị trường chứng khoán (TTCK), với sự tích lũy nội tại qua 20 năm hoạt động, TTCK duy trì hoạt động ổn định và phục hồi tích cực, ấn tượng. Chỉ số VN-Index đạt 1.103 điểm, tăng 14,9%; chỉ số HNX-Index đạt mức 203,12 điểm, tăng 98,1% so với cuối năm 2019. Thanh khoản của thị trường cổ phiếu duy trì ở mức khá cao, với giá trị giao dịch bình quân đạt 7.420 tỷ đồng/phiên.

Quy mô vốn hóa thị trường tăng 20,8% so với năm 2019, đạt 5.294 nghìn tỷ đồng, tương đương 87,7% GDP năm 2019 và 84,1% GDP năm 2020. Quy mô niêm yết trái phiếu trên 2 sở GDCK đạt gần 1.388 nghìn tỷ đồng, tăng 16,8% so với năm 2019 (tương đương 23% GDP).

  1. Tổng cục Thuế “về đích” trước 10 tháng trong sắp xếp, hợp nhất chi cục thuế

Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Quyết định số 41/2018/QĐ-TTg ngày 25/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc sắp xếp lại bộ máy theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối, cùng với việc sắp xếp lại các đơn vị thuộc Tổng cục Thuế, các chi cục thuế cấp huyện cũng được hợp nhất để giảm đầu mối.

Trên cơ sở Quyết định số 520/QĐ-BTC ngày 13/4/2018 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, từ cuối năm 2018 đến hết tháng 2/2020, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký ban hành 111 Quyết định thành lập chi cục thuế khu vực trực thuộc 63 cục thuế tỉnh, thành phố trong cả nước. Qua đó, đã tiến hành sắp xếp hợp nhất 565 chi cục thuế để thành lập 269 chi cục thuế khu vực, giảm 296 chi cục thuế.

  1. Bước đột phá cải cách căn bản, toàn diện công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa nhập khẩu

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 01/01/2020 và Nghị quyết số 99/NQ-CP ngày 13/11/2019, Tổng cục Hải quan đã xây dựng dự thảo Đề án “Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu” .

Theo kết quả đánh giá tác động độc lập của Dự án Tạo thuận lợi Thương mại do USAID tài trợ, nếu triển khai Mô hình mới sẽ có nhiều tác động tích cực cho doanh nghiệp và nền kinh tế, cụ thể số liệu đạt được 01 năm thực hiện như sau: Cắt giảm được 86.166 tờ khai (khoảng 54,4%) phải kiểm tra (so với số liệu năm 2019); Tiết kiệm 2.484.038 ngày công; Tiết kiệm hơn 881 tỷ đồng; Tiết kiệm cho nền kinh tế đến 9.285 tỷ đồng.

  1. Hệ thống Kho bạc Nhà nước hoàn thành 100% đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước thuộc đối tượng giao dịch qua Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4

Với các giải pháp quyết liệt đẩy mạnh triển khai dịch vụ công trực tuyến, đến ngày 30/11/2020, toàn hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã hoàn thành kết nối 100% đơn vị sử dụng ngân sách thuộc đối tượng giao dịch qua dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 và tích hợp thủ tục hành chính trên Cổng dịch vụ công Quốc gia.

Việc đẩy mạnh triển khai dịch vụ công trực tuyến đánh dấu bước cải cách hành chính mạnh mẽ của KBNN, tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị sử ngân sách có thể giao dịch với KBNN 24/7 (kể cả ngày nghỉ/ngày lễ) tại bất cứ địa điểm nào có kết nối internet, giảm thời gian đi lại và giảm chi phí hoạt động cho các đơn vị.  Về phía các đơn vị KBNN, dịch vụ công trực tuyến góp phần hiện đại hóa công tác kiểm soát chi, tiến tới thực hiện quy trình kiểm soát chi điện tử.

  1. Tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp, Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tài chính lần thứ V và ghi dấu mốc 75 năm Ngày Truyền thống ngành Tài chính

Bộ Tài chính tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ lần thứ XXV (2020-2025). Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Đảng bộ với 29 đồng chí. Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Tài chính nhiệm kỳ 2020-2025 đã họp phiên thứ nhất, bầu ra các chức danh: Bí thư, Phó Bí thư, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ Tài chính nhiệm kỳ 2020-2025.

Bộ Tài chính đã tổ chức thành công Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tài chính lần thứ V (2021-2025). Đại hội là dịp để tôn vinh, nhân rộng những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến có thành tích tiêu biểu xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước của ngành Tài chính.

Năm 2020 ngành Tài chính tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa chào mừng kỷ niệm 75 năm Ngày Truyền thống ngành Tài chính (28/8/1945 – 28/8/2020).

Bài đăng trên Tạp chí Tài chính tháng 1+ 2 năm 2021